Kalkınma Bakanlığı tarafından hazırlanan “Sürdürülebilir Kentiçi Ulaşım Politikaları ve Toplu Taşıma Sistemlerinin Karşılaştırılması” konulu araştırmada, şehir trafiğini azaltmaya ve ulaşımı rahatlatmaya yönelik çalışmaların yetersiz kaldığı belirtilirken, ulaşımın rahatlatılması için özel araç sahiplerine ek yük getiren önerilere yer verildi.
Bakanlığın uzmanlık tezi olarak yayımladığı ve bisikletin de ulaşım ağına katılması istenen çalışmadaki bazı öneriler şöyle:
- Kentlerde yapımı planlanan toplu taşıma sistemlerinin seçiminde 'doruk saat' tek yön yolculuk talebi esas alınarak saatte 7 bin 500 yolcuyu aşan güzergahlarda otobüs yerine metrobüs, tramvay ve metro sistemi tercih edilmeli.
- Otobüs hatları işletme hakkı şirketlere ya da minibüs, dolmuş ve özel halk otobüsü sahiplerinin kuracakları kooperatiflere belirli süreler için devredilmeli.
- Büyükşehirlerde, minibüs ve dolmuşlar tamamen kaldırılmalı ya da yalnızca doruk saatler dışında kullanılacak şekilde düzenlenmeli.
- Ortak bilet tüm ulaşıma entegre edilmeli.
- Motorlu taşıt vergilerinin hesaplanmasında, “kullanan öder” ve “kirleten öder” kavramları çerçevesinde, yapılan yıllık kilometre, araç yaşı, emisyon oranı gibi faktörler değerlendirilerek daha etkin ve adil bir yöntem geliştirilmeli.
- Akaryakıt vergilerinden elde edilen gelirin bir kısmı, ulaşım yatırımları için belediyelere transfer edilmeli.
- Belediye otobüsü ve metrobüslere vergisiz ya da düşük vergili akaryakıt kullandırılmalı.
- Trafik sıkışıklığının yoğun olduğu kentlerde toplu taşıma sistemlerinin yaygınlaştırılmasını müteakip yol ücretlendirme sistemleri devreye alınmalı, elde edilen gelir ulaşım altyapısında kullanılmalı.
- Kent merkezlerine özel araç ile erişim sınırlandırılmalı, park alanları azaltılmalı ve park ücretleri artırılmalı.
- Toplanan ücretler kentiçi ulaşımın geliştirilmesinde kullanılmalı.
- Raylı sistemlerin istasyon alanlarında park et-bin uygulamaları kurulmalı.
- Bisiklet kullanımının yaygınlaştırılması için küçük yaşta eğitim başlatılmalı, bisiklet yolu ağının geliştirilmesi teşvik edilmeli, yol standardizasyonu sağlanmalı.
- Kent merkezlerinde yayalaştırma projeleri hayata geçirilmeli. Yaya ve bisiklet trafiğinin güvenliği için kentlerde trafik yavaşlatılmalı.
