• BIST 9079.97
  • Altın 2322.672
  • Dolar 32.3501
  • Euro 34.8436
  • İstanbul 14 °C
  • Ankara 13 °C

Citation Ten en hızlı uçak olmayı başardı

Citation Ten en hızlı uçak olmayı başardı
Kısa süre önce ABD’li üretici Gulfstream’in ultra uzun menzilli, ultra geniş kabinli yeni uçağı G650, rekoru eline geçirmişti ama yine ABD’li üretici Cessna’nın yeni uçağı Citation Ten en hızlı uçak olmayı şimdilik başarmış görünüyor.

 

ABD’li üretici Cessna’nın 1996’da hizmete giren uzun menzilli iş jeti Citation X, 17 yıl boyunca en hızlı sivil uçak unvanını elinde tuttu. Efsane Concorde’dan sonraki en hızlı uçak olan Citation X, 2 yıl önce bu unvanını Gulfstream G650’ye kaptırma riskiyle karşı karşıya kaldı. Citation X’i zirvede tutan maksimum hızı saatte 977 kilometreydi (0.92 mach). ABD’li üretici Gulfstream’in ultra uzun menzilli, ultra geniş kabinli yeni uçağı G650 ise test uçuşlarında saatte 982 kilometre (0.925 mach) hıza ulaşarak göklerin yeni fatihi olduğunu ilan etti. Geçen yıl 26 Kasım’da bu sayfada “En hızlı iş jeti G650” diye duyurmuştum. Ama havadaki hız rekabeti farklı bir boyut kazandı. Cessna, iş jeti filosunun en önemli modeli Citation X üzerinde yenileme çalışmalarına başladı ve yeni versiyonunu “Citation Ten” olarak isimlendirdi. Yeni motorları, daha geniş kabini, eliptik kanatçıklarıyla (winglet) Citation Ten geçen hafta saatte 993 kilometre (0.935 mach) hıza ulaşarak en hızlı sivil uçak unvanını G650’den geri aldı. Öte yandan Gulfstream G650, 29 Ağustos 2010’daki test uçuşu sırasında saatte 1056 kilometreyle (0.995 mach) bir rekor daha kırdı. G650 bu hıza sadece bir defa ulaşırken maksimum seyir hızı saatte 982 kilometre. G650 tüm zamanların hız rekorunu kırdı ama devamlılığı sağlayamadığı için Citation Ten en hızlı uçak olmayı şimdilik başarmış görünüyor. 
 
‘HIZ, UÇMANIN EN BÜYÜK SEBEBİ’ 
 
Şirketin kurucusu Clyde Cessna, “Hız, uçmanın en büyük sebebi” demiş. Sanırım Cessna’nın hız rekorunu yeniden ele geçirmesinde bu sloganın büyük payı var. Orta sınıf bir iş jeti olan Citation Ten, eski versiyon Citation X’den daha uzun menzilli. 9 yolcu kapasitesine sahip uçağın gövdesi 38 santimetre (15 inch) uzatılarak 7.67 metre olmuş. Kabin yüksekliği 1.73 metre olan Citation Ten, yolculara daha geniş bir kabinde daha konforlu yolculuk sunuyor. Kabindeki konfor sadece koltuk mesafesine yansımadı. Uçağın kabini tasarlanırken teknolojinin azami şekilde kullanılmasına da özen gösterilmiş. Her koltukta tablet bilgisayarlara benzeyen dokunmatik kontrol paneli bulunacak. Kabin Yönetim Sistemi (Cabin Management System) olarak adlandırılan panel, ışıklandırmadan media araçlarına kadar kabindeki her şeyi kontrol edebilecek. Uçakta ayrıca kablosuz internet bulunacak ki bu uçağı kullanacak işadamlarına havada da çalışmaya devam etme fırsatı ve kolaylığı verecek. Citation Ten ile yolculuk edenler koltuklarından kalkmadan aynı videoyu izleyip üzerinde tartışma olanağına da sahip olacaklar. 
 
PİLOTLAR İÇİN GELECEĞİN KOKPİTİ 
 
Göklerin en hızlısı unvanını geri getiren Rolls Royce AE3007 C2 motorları, Citation Ten’e hem daha fazla güç hem de yakıt tasarrufu sağlıyor. Ayrıca standart hale gelen eliptik kanatçıklar da yakıt tasarrufuna yüzde 4 ila 5 oranında katkı sağlıyor. Elbette bu uçak tasarlandığı şekilde maksimum hızda kullanılırsa yakıttan gerektiği şekilde tasarruf edilemeyecek. Ancak varması istenen meydana herhangi bir uçaktan çok daha hızlı ulaşabilecek. Kokpiti de yenilenen Citation Ten, basitleşen sistem kontrolleri ve dokunmatik ekranlarıyla pilotların işini kolaylaştırmış. Garmin G5000 avioniklerini kullanan ilk uçak olan Citation Ten’in kokpiti 3 adet 14 inch ekran ve 4 dokunmatik kontrol paneliyla bir uzay gemisini andırıyor. Motorlar, uçuş kontrol, hidrolik ve elektrik sistemleri bu panellerle kolayca idare ediliyor. Seyir tavanı 15 bin 545 metre, menzili 6 bin 10 kilometre olan uçak New York-Londra arasında hiç durmadan uçabilecek. İlk uçuşunu bu yılın başında yapan Citation Ten’in, önümüzdeki yılın ortalarında sertifika alarak 2013 içinde ilk teslimatını yapması bekleniyor. Uçağın liste fiyatı yaklaşık 22 milyon dolar. 
 
65 MİLYON DOLARLIK UÇAK 
 
İki uçağı sadece hız açısından kıyaslamak mümkün. Diğer tüm detaylarda şüphesiz Gulfstream dünyanın en iyi ve en pahalı iş jeti konumunda. Gulfstream G650, 5 uçakla test uçuşlarına devam ediyor. 1160 uçuşunda toplam 3 bin 800 saat havada kalan uçak, Kasım 2011’de FAA’den (ABD Federal Havacılık Dairesi) ön sertifika aldı. Ancak nihai sertifikaya bu yılın sonunda kavuşup hizmete girmesi hedefleniyor. Liste fiyatı 65 milyon dolar olan uçak için Gulfstream şu ana dek 200 adet sipariş aldı. Konfigürasyona göre 11 ila 18 yolcu kapasitesine sahip uçağın kabini masaj özelliğine de sahip elektrikli koltuklar, sessiz ve düşük kabin basıncı gibi birçok yenilik barındırıyor. G650’nin kabin basıncı sürekli 1616 metrede tutuluyor. Normalde yolcu uçaklarında kabin basıncı 2 bin 600 metre. Kabine sürekli taze hava vermek gibi ayrıcalıklı bir özelliği olan G650, içerideki havayı sirküle etmiyor. Böylece özellikle uzun uçuşlarda yolcu yorulmadan, dinç bir şekilde seyahatini sonuçlandırıyor. Susuzluk çekmiyor. Pencereleri G550’den yüzde 16 daha geniş olan G650, yolculara daha ferah bir ortam sağlıyor. Dokunmatik kabin yönetim sistemiyle yolcular ışık, ısı, pencere karartması ve eğlence sistemlerine tek tuşla ulaşabiliyor. Gulfstream G650 modelinde Rolls Royce’un BR725 motorları kullanıldı. Uçak uzun uçuşta rakiplerine göre 910 kilogram daha az yakıt harcıyor. Pilotlar tüm uçuş verilerini Rockwell-Collins imalatı 5 ekrandan takip edebiliyor. İstediği haritaya veya sistemlere yanda bulunan özel kolu kullanarak müdahalede bulunabiliyor. Menzili 12 bin 964 kilometre olan uçağın seyir tavanıysa 15 bin 545 metre. Türkiye’de 3’ü G550 olmak üzere 9 adet Gulfstream uçağı var. Cessna Ciatation X’inse henüz Türkiye’de kullananı yok, ancak Cessna Citation ailesine ait 20’den fazla iş jeti ülkemizde uçuyor. 
 
Süpersonik Concorde geri dönecek mi? 
 
Günümüzün en hızlı sivil uçağı Citation Ten. Ama tüm zamanların en hızlısı efsanevi Concorde. 2000 yılında Paris’teki kazadan sonra çok tartışılan Concorde, 2003’te emekliye ayrıldı. Saate 2 bin 172 kilometre hızla uçan Concorde’dan sonra süpersonik hızda yol alan bir uçak olmadı, ama bu konudaki çalışmalar son yıllarda artarak devam ediyor. Boeing, Lockheed Martin, Aerion gibi şirketler NASA’nın da desteğiyle gelecek 10 yılda süpersonik uçakların yeniden havacılık dünyasına dönmesi için çalışıyor. Süpersonik uçak dendiğinde günümüzde en büyük kaygı gürültü seviyesi ve bu uçakların çevreye vereceği zarar üzerinde yoğunlaşıyor. Üreticiler ve mühendisler kalkışta, inişte ve sonik patlamalarda daha sessiz olacak ve atmosfere daha az karbon salacak teknolojiler üzerinde yoğunlaşıyor. Lockheed Martin’in Nasa, Boeing ve Gulfstream ile ortaklaşa yürüttüğü proje yeşil boyamaya sahip süpersonik bir uçağı kapsıyor. Concorde’un Oğlu veya Yeşil Makine olarak adlandırılan uçağın tasarımı henüz netleşmedi. Rüzgâr tüneli testleri devam eden uçağın saatte 4 bin kilometre hızla uçması hedefleniyor. Ancak uçağın 2030’dan önce gökyüzünde olması beklenmiyor. 
 
CONCORDE’UN OĞLU AERION SBJ 
 
ABD’li Aerion şirketi tarafından tasarlanıp geliştirilen Aerion SBJ (Süpersonik Business Jet) Ekim 2010’daki aerodinamik uçuş testlerinde ses hızını geçerek saatte 2124 kilometre hıza ulaştı. Ekonomik kriz, Aerion SBJ’nin çalışmalarını da etkiledi. 2015’te hizmete girmesi planlanan uçağın ancak 2020’nin sonuna yetişmesi bekleniyor. 1.6 mach yani saatte 1700 kilometre hızla uçması beklenen Aerion SBJ, istenirse sesten düşük hızda uçabilme özelliğine de sahip olacak. Yolcu kapasitesi 8–12 kişi olarak planlanan uçağın geliştirilmesi için 1.4 milyar dolar harcanacak. Potansiyel müşterilerden 50 adet iyi niyet mektubu alınan uçağın satış fiyatıysa şu an için 80 milyon dolar. Boeing’in 2 milyar 28 milyon dolar araştırma bütçesi olan Icon II projesiyle geliştirilen süpersonik uçağın 2030– 2035 arasında hizmete girmesi planlanıyor. V kuyruk tasarımlı, sabit kanat Icon II, tek koridorlu kabinde iki sınıfta 120 yolcu taşıyabilecek. Uçak 9 bin 260 kilometre mesafeyi saatte 1700 kilometre ila 1900 kilometre (1,6–1,8 mach) arasında kat edebilecek.
 
Lufthansa’da bayrak değişimi
 
Lufthansa Alman Havayolları’nın 2009’dan beri Türkiye Genel Müdürü olarak görev yapan Gregor Wende’nin yeni görev yeri Mısır oldu. Wende’nin yerineyse Bea Berk atandı. Lufthansa Başkan Yardımcısı Carsten Schaeffer’in ev sahipliğinde Swissotel’de düzenlenen bir geceyle Wende uğurlanırken yeni Genel Müdür Berke’ye hoş geldin dendi. Bea Berke, Lufthansa, Swiss ve Austrian Airlines havayollarının satışlarından sorumlu olurken Gregor Wende Lufthansa’da Mısır, Doğu Afrika ve Doğu Akdeniz Bölgesi’nin genel müdürü olarak çalışmaya devam edecek. Görev değişim sebebiyle basın toplantısı düzenleyen Schaeffer, “Lufthansa Türkiye’de her yıl yeni yolcu rekorlarına imza atarak, geçen yıl ilk kez 1 milyon yolcu sınırına yaklaştı. Lufthansa’nın Türkiye pazarındaki konumunu güçlendirmek ve hızla büyüyen bu pazarda daha da gelişebilmek için Berke ve ekibine destek vereceğiz” açıklamasını yaptı.
 
China Southern’den Urumçi’ye yeni tarife 
 
Türkiye temsilciliğini Airep’in yaptığı China Southern Havayolları, İstanbul – Urumçi uçuşlarını yeniden düzenlendi. Haftada 3 gün karşılıklı yapılacak seferler, İstanbul – Urumçi – İstanbul gidiş-dönüş ücretiyse vergiler dahil olmak üzere 565 Euro’dan başlıyor. İstanbul-Urumçi uçuşları pazartesi, çarşamba ve cumartesi günleri saat 01.45’te, Urumçi-İstanbul uçuşlarıysa salı, cuma ve pazar günleri saat 22.20’de gerçekleştirilecek.
 
CITATION TEN teknik özellikleri
 
YOLCU KAPASİTESİ: 9-12 
UZUNLUK: 22.43 m
YÜKSEKLİK: 5.86 m 
KANAT AÇIKLIĞI: 21.09 m 
SEYİR TAVANI: 15.454 m 
SEYİR HIZI: 976 km/s 
MAKSİMUM HIZI: 993 km/s 
MAKSİMUM MENZİLİ: 6.010 km 
MOTOR: 2xRolls-Royce AE3007C2 
KABİN UZUNLUĞU: 7.67 m 
KABİN GENİŞLİĞİ: 1.68 m 
KABİN YÜKSEKLİĞİ: 1.73 m 
 
G650 teknik özellikleri
 
YOLCU KAPASİTESİ: 11-18 kişi 
UZUNLUK: 30.41 m 
YÜKSEKLİK: 7.82 m 
KANAT AÇIKLIĞI: 30.36 m 
MAKSİMUM SEYİR TAVANI: 15.545 m 
SEYİR HIZI: 955 km/s 
MAKSİMUM HIZI: 982 km/s 
MENZİLİ: 12.964 km 
MOTOR: 2xRolls Royce BR725 A1-12 
KABİN UZUNLUĞU: 14.27 m
 
www.UlasimOnline.Com
Bu haber toplam 2145 defa okunmuştur
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Bu habere henüz yorum eklenmemiştir.
Diğer Haberler
Tüm Hakları Saklıdır © 2005 Ulaşım Online | İzinsiz ve kaynak gösterilmeden yayınlanamaz.
Tel : 0212 293 75 48-32 | Faks : 0212 970 87 88 | Haber Scripti: CM Bilişim