GAZPROM'UN 'GAZ AKIŞI OYUNU' TÜRKİYE'DEKİ KONUMUNU RİSKE ATIYOR

Doğalgaz akışında kısıntı yaparak fiyat müzakerelerinde avantaj sağlamaya çalışan Gazprom’un, daha önce bu nedenle pazar payını kaybettiği Baltık ülkeleri ve Ukrayna’da olduğu gibi Türkiye’de de benzer riskle karşı karşıya kaldığı belirtiliyor.

Rusya'dan Batı Hattı üzerinden Türkiye'ye gaz getiren özel şirketler, iptal edilen yüzde 10,25'lik indirimin faturalardan çıkarılması üzerine yüksek bedel ödemeyi reddedince, geçtiğimiz hafta Gazprom'un kısıntıya gittiği duyurulmuştu.

 Enerji Piyasaları ve Politikaları Enstitüsü (EPPEN) Başkanı Volkan Özdemir, "Gazprom, gaz ihraç fiyatları düşerken hem özel şirketlere uyguladığı fiyattan hem de bu şirketlerin ortaklık yapısından hoşnut değil" dedi.

Özdemir, Rus enerji şirketinin, Türkiye’ye minimum kontrat oranından ortalama yüzde 15 daha az gaz gönderdiğine ve bunu BOTAŞ’a da yansıttığına işaret ederek, bu durumun, akıllara kesintinin siyasi olabileceği ihtimalini getirdiğini söyledi.

Gazprom’un büyük ve sürekli bir gaz kesintisi yerine geçen haftaki gibi küçük ve teknik gerekçeli "uyarılar" yapabileceğini belirten Özdemir, "Bu da Gazprom’un Türkiye’deki pazar payını biraz zorlayacaktır" ifadelerini kullandı.

Gazprom’un gaz akışı kozu 

East European Gas Analysis danışmanlık şirketi İcra Direktörü Mikhail Korchemkin de normal durumlarda fiyat görüşmelerinin, doğalgaz akışını etkilemediğini söyledi.

Gazprom’un ortaklarıyla yürüttüğü görüşmelerde ise gaz akışı konusunu koz olarak kullandığını belirten Korchemkin, "Rus şirketi, geçtiğimiz kış Avrupa'ya günlük gaz akışında kesintiye giderek Avrupa Birliği'nden (AB) Ukrayna’ya ters akış yöntemiyle gönderilen gazı düşürmeye çalışmıştı ve bu kısıntı yüzünden 4 milyar dolar kayba uğramıştı" dedi.

Gazprom'un pazar payı tehlikesi 

Gazprom’un daha önce gaz akışında birçok kez problem yaşadığı Baltık ülkeleri ve Ukrayna gibi bölgelerdeki pazar payı giderek düşüyor. 

Ukrayna 2010 yılında yıllık 36,5 milyar metreküp doğalgaz ithal ederken bu miktar 2014'te 14,5 milyar metreküpe geriledi. 

Litvanya, 2014'te doğalgaz sıvılaştırma tesisini faaliyete geçirerek Rusya’dan aldığı gaz miktarını azaltmayı hedeflerken, bu yıl Rusya'nın, ülkenin doğalgaz pazarındaki hakim konumunu Norveç'e kaptırması bekleniyor. 

Polanya, Letonya ve Estonya gibi ülkeler de farklı projelerle doğalgaz kullanımını azaltmayı planlıyor.