Balıkçılar, 1 Eylül'de kalkacak balık avı yasağıyla “vira bismillah” diyecek.
Türkiye genelinde binlerce ruhsatlı tekne sahibi, denize açılmak için son hazırlıklarını sürdürürken, geçtiğimiz günlerde balıkçılığın devamı ve balık nesillerinin korunması amacıyla yeni sezonda balık avcılığına getirilen bazı yeni kısıtlamaların sektörü olumsuz etkileyeceğini ifade eden balıkçılar, bu yıl istavrit, palamut, çinekop ve hamsiden ise umutlu olduğunu belirtiyor.
Su ürünleri avlanma sezonunun başladığı 1 Eylül'de yürürlüğe girecek Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın “Ticari Amaçlı Su Ürünleri Avcılığını Düzenleyen Tebliğ”inde, 3 bölgede gırgırla avlanmaya sınırlama getiriliyor. Buna göre, Marmara denizinde balık varlığının artırılması ve koruma alanları oluşturması amacıyla İzmit Körfezi, Adalar civarı ve Büyükçekmece Koyu'nda bazı alanlar gırgır avcılığına kapatılacak. Marmara Denizi'nde kaçak trol avcılığının engellenmesi için manyat ve algarnayla gece yapılan avcılık da yasaklanacak.
Gırgır avcılığında 18 metre olan derinlik mesafesi uygulaması da tebliğle 24 metreye yükseltildi. Uygulama ile AB ülkelerinde 50 metre olan avlanma derinliğine kademeli olarak ulaşılması öngörülüyor.
Yeni tebliğ ile balık boyları uzatılırken, avlanma boy uzunluğu kalkanda 40 santimetreden 45 santimetreye, levrekte 18 santimetreden 25 santimetreye ve sinagritte 20 santimetreden 35 santimetreye çıkarıldı.
Bazı türlerde yasak dönemlerin değiştiği tebliğ ile kalkan için 1 Mayıs-30 Haziran olan yasak dönem 15 Nisan-15 Haziran, dil balığı için 15 Şubat-15 Mart olan yasak dönem ise 1 Ocak-1 Şubat olarak belirlendi.
“Bu yıl hayal kırıklığı yaşamak istemiyoruz”
İstanbul Bölgesi Su Ürünleri Kooperatifleri Birliği Başkanı Erdoğan Kartal, hazırlıklarının sürdüğünü ifade ederek, bugün Türkiye'de ruhsatlı tekne sayısının 20 bin olduğunu, bunun 18 bininin küçük, ufak denilen teknelerden, 1900'ünün de büyük ve orta boy motorlardan oluştuğunu, İstanbul'da da 5-15 metre arasında 1600, 15-50 metre arasında da 280 tekne bulunduğunu bildirdi.
Kartal, balıkçıların 2004-2005 yıllarından sonra hep geriye gitmeye başladığını iddia ederek, “Her yıl hep yeni bir heyecanla denize çıkmaya başladık ama geçen yıl balığın az oluşu, havaların daha sert olması nedeniyle iyi bir avcılık olmadı ve balıkçılık adına hayal kırıklığı yaşadık. Bu yıl onu yaşamak istemiyoruz, iyi bir sezon bekliyoruz. Geçen yıl bazı büyük ve küçük tekneler sezonu zararla kapattı” diye konuştu.
Geçen sezon avlanan balık miktarının Türkiye genelinde 350-450 bin ton arasında olduğunu, bu rakamın yüzde 80'ini hamsinin oluşturduğunu ifade eden Kartal, bakanlığın avlanmanın nasıl yapılacağına ilişkin tebliğinde yapılan değişiklikte yer alan “24 metre derinlik meselesi” tedbirinin büyük balıkçıyı yakından ilgilendirdiğini, bu madde nedeniyle hamsi dışındaki balıklarda yarı yarıya düşüş yaşanabileceğini söyledi.
“Hamsinin kilosu 5 liranın üzerinde olur”
Erdoğan Kartal, avlanan balık miktarında azalma olması halinde bunun fiyatlara da yansıyacağını belirterek, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Geçen yıl toptan halinde hamsinin kasası 10 liraya satıldı. Bir kasada 15 kilo hamsi bulunur. Piyasada ise hamsinin kilosu en az 5 liraya satıldı. Aradaki kar bizimle alakalı değil, aracılarla ilgili. 10 liralık bir kasada balıkçının kar etme şansı yok. 1 kilo hamsinin gerçek fiyatı 10 liradır. Bu yıl hamsinin kilosu 5 liranın üzerinde olur. 5-10 lira arasındaki rakam bence doğru bir rakam.” Kartal, bu yıl istavrit, palamut ve hamsinin iyi olacağını düşündüğünü de söyledi.
BALIKÇILAR VE ÇEVRECİLER NE DİYOR?
Balıkçılıkla ilgili yapılan düzenlemeler 1 Eylül’de başlayacak yeni sezon öncesi tartışmalara neden oldu. Gırgır sahibi büyük balıkçılar için av derinliği yasağının 18 metreden 24 metreye çıkarılması tartışmanın odağı haline geldi. Balıkçılar 1 Eylül’de ‘Vira Bismillah’ demeyeceklerini söylüyor. Kıyı balıkçıları ise yasakların devrim niteliğinde olduğunu belirtirken, sivil toplum örgütleri de yeni uygulamanın balıkçılığı koruyacağını düşünüyor. Balık yasaklarıyla ilgili çevrelerin görüşleri şöyle:
İstanbul Balık Komisyoncuları Derneği Başkanı Mahmut Uçan da bu yıl 2005'den daha iyi bir palamut sezonu beklediklerini ifade ederek, bir süre önce çıkan Ticari Amaçlı Su Ürünleri Avcılığını Düzenleyen Tebliğ'in sektörü önemli ölçüde etkileyeceğini, tebliğde gırgır avcılığında 18 metre olan derinlik mesafe uygulamasının 24 metreye çıkarılmasının, “balıkçıların iflas etmesi” anlamına geldiğini savundu.
Uçan, tebliği protesto edeceklerini belirterek, “Bu konuyla ilgili sayın Başbakan ile görüşmeyi düşünüyoruz. Bunu aşamazsak balık satmayacağız ya da hale balık sokmayacağız” dedi.
Sezonun çok iyi göründüğünü dile getiren Uçan, “Bu yıl ürün bol. Hamsi, çinekop, istavrit bol. Ama bu tebliğin ardından avlanmak sıkıntılı. Tutmazsan balık göç eder. Tebliğ ile balıkçıya adeta 'siz intihar edin' deniliyor” şeklinde konuştu.
‘Organize oluyoruz’
Zonguldak’ta 22 metrede gırgır avcılığı yapan tekne sahibi Coşkun Ünal, boykot hazırlığını anlattı: “24 metre yasağı nedeniyle vatandaşlar tek bir istavrit bile yiyemez. Lüfer yiyemez. Bu balıklar kasım ayına kadar 12-13 metre derinlikte seyrediyor. Derin suya çıkmıyor. Balıkçıların durumu çok kötü. Tüm Karadenizli balıkçılar karar aldık. 1 Eylül’de denize çıkmıyoruz. Şu anda telefonla bunun organizasyonunu yapıyoruz. Herkes katılacağını söylüyor. Denize çıksak bile iflas ederiz, yakıtı karşılayamayız. Büyük ihtimalle yasayı durdurmak için mahkemeye vereceğiz. Bu yasakların çıkarılma nedeni de balık çiftlikleridir. Halkın gücü çiftlik balığını almaya yetmiyor. Vatandaşa istavrit tutuyoruz. Bol olduğunda kilosu 2.5 lira oluyor. Çiftlik balığının kilosu 10 liradan fazla.”
‘30 metre olmalı’
Tülina (orkinos) ve Kılıç Balığı Avcılığı Derneği Başkanı ve 17 metre tekne sahibi Poyrazköylü balıkçı Şaban Bostan: Bu yasak 5 yıl önce çıkmalıydı. Denizlerimiz rahat ederdi. Çok mücadele verdik. Yasak 30 metre olmalıydı. Başbakan sayesinde 24 metreye indi. Avrupa’da yasak 50 metre. Büyük balıkçıların tepkileri normal ancak gelip geçicidir. Yıllardır bu tepkileri yapa yapa balık bırakmadılar. Adalet varsa herkes ekmek yiyecek bu denizden. Ufak balıkçı aç, kıyı balıkçısı aç... Amaçları kıyı balıkçılığını da bitirmek. Ben Avrupa’daki gelişmeleri sürekli internetten takip ediyorum. Avrupa kıyı balıkçılığını korumak için uğraşıyor.
‘Devrim niteliğinde’
Kıyı balıkçısı Burak Bağkıran: Bize de bazı yaptırımlar geldi. Ancak bizim için önemli değil. Yeni yasaklar bizim için devrim niteliğinde. Biz çevirme ağ atmıyoruz. Derinliği isterse 100 metre olsun. Gırgırlar öyle değil. Çeviriyor.
Fikir Sahibi Damaklar’dan Defne Koryürek: Yasak kademeli olarak 50 metreye çıkarıldığı takdirde İstanbul Boğazı’nda ve Marmara’da kasıma kadar lüfer avcılığını ciddi miktarda düşürecek. Karadeniz’de büyük çaplı gırgır ağlarıyla kıyıma dönüşen lüfer avı, kasıma kadar balıkların nispeten yüzeyden akmasından dolayı son bulmuş olacak. Adalar dahil üç bölgenin rezerv alan ilan edilmesi balık bereketinin yeniden oluşmasını sağlayacak. Yıllardır İmralı ve civarının tek bir avcı giremediği için nasıl canlı bir sucul hayat yakaladığı herkesin dilinde. Benzer bir canlanmanın şu anda çölden farksız Adalar bölgesinde yaşanması mümkün olacak.
‘Asıl hedeften uzakta’
Greenpeace Deniz Kampanyaları Sorumlusu Banu Dökmecibaşı: Gırgır avcılığı için öngörülen 24 metre derinlik sınırlaması asıl hedef olan 50 metreden oldukça uzakta. Ancak bakanlık 50 metre sınırına aşamalı olarak geçileceğini açıkladı. Aksi takdirde 24 metre gibi bir değişim halihazırdaki uygulamadan çok büyük bir fark yaratmayacaktır. Söz konusu aşama, önümüzdeki 2 yıllık süreç içinde gerçekleşmeli ki özellikle kıyı alanlarındaki stoklarda bir gelişim izlenebilsin.
www.UlasimOnline.Com
