Yunus popülasyonlarını ilgilendiren en büyük sorunlar etkili bir proje ile çözüme kavuşuyor. Kısa adı “CeNoBS” olan “İyi Çevresel Duruma Ulaşmak için Setase ve Gürültü İzleme Sistemi Kurarak Deniz Strateji Çerçeve Yönetmeliği’nin Uygulanmasını Destekleme Projesi”, beş ülkeden partnerlerin ve uzmanların katılımıyla Brüksel’de yapılan toplantıyla resmen başladı.
Uzun vadede Karadeniz’deki yunusları korumayı hedefleyen bu proje, Avrupa Birliği Genel Çevre Hibe yardımı ile Avrupa Birliği tarafından ortaklaşa finanse ediliyor.
Bulgaristan, Monaco, Romanya, Ukrayna ve Türkiye’den uzmanlar, Brüksel’de CeNoBS projesinin (İyi Çevresel Duruma (GES) ulaşmak için setase (D1) ve gürültü (D11) izleme sistemi kurarak MSFD’nin uygulanmasını destekleme projesi) açılış toplantısı için bir araya geldiler.
Başlangıç toplantısında projenin temelleri, amaçları, özel aktiviteleri ve partnerler arasında etkili iletişim araçları belirlendi. Partnerlerin yunus dağılımlarına ilişkin yerel veya ulusal konular hakkında bilgi alışverişinde bulunduğu toplantıda, aynı zamanda çeşitli sunumlarla etkili bir işbirliğinin ve projenin önemi vurgulandı.
Önümüzdeki 24 ay boyunca tüm partnerler, konuyla ilgili çalışmalar gerçekleştirmek için işbirliği yapacak ve projenin hedeflerine ulaşmak için belirli çalıştay ve etkinliklere katılacak.
Final proje toplantısı yine Brüksel’de düzenlenecek. CeNoBS projesinin tanıtımı çerçevesinde Avrupa Denizcilik Günü (EMD), ACCOBAMS taraflar toplantısı yan etkinliği, Karadeniz Komisyonu toplantısı ve benzeri toplantılara katılım gerçekleştirilecek.
Mevcut Durum Karadeniz’de bulunan yunus popülasyonlarının miktarı, dağılımı ve hedef dışı av baskısı ile ilgili temel verileri elde etmek ve etkili gürültü izlemesi yapabilmek için gereken yerel uzman eksikliği, Avrupa kıyı şeridinde bulunan tüm ülkeleri ilgilendiren önemli bir konu olarak dikkat çekiyor.
Avrupa Birliği’nin temel ilkelerini temsil eden Deniz Stratejisi Çerçeve Direktifi (MSFD), 2020 yılına kadar Avrupa denizlerinde “İyi Çevresel Durum” (GES) kriterlerine ulaşmayı amaçıyor. Karadeniz bu bağlamda en kırılgan durumda olan bölgesel denizlerden biri. Romanya ve Bulgaristan, Avrupa Birliği’ne üye olmayan ülkelerle yakın işbirliği içinde MSFD’nin uygulanmasından sorumlu olan Avrupa Birliği’ne üye devletler olarak göze çarpıyor.
Proje CeNoBS, Avrupa Birliği Genel Çevre Hibe yardımı ile Avrupa Birliği tarafından ortaklaşa finanse edilen 24 aylık bir proje. CeNoBS, Romanya’da bir STK olan Mare Nostrum tarafından koordine eliden çok partnerli bir proje ve iki temel tanımlayıcı için ikinci bir MSFD uygulama döngüsünü geliştirmeyi hedefliyor.
ÖNERİLEN FAALİYETLER
Karadeniz’de bulunan yunus popülasyonlarının miktarı, dağılımı ve av baskısı ile ilgili temel verilerin ve etkili gürültü izlemesi çalışmalarının yürütülebilmesi için yerel uzman açığının giderilmesini sağlayacak. Temel amaçlar; yunuslarla ilgili kriterlerin ve eşik değerlerin oluşturulmasının sağlanması, Karadeniz’de gürültü izleme gelişiminin değerlendirilmesi, desteklenmesi, proje faaliyetleri ve sonuçlarının yayılması yoluyla Karadeniz bölgesinde koordinasyonun güçlendirilmesi.
PARTNERLER
Bu girişimde Romanya ve Bulgaristan Avrupa Birliği üyesi olarak Ukrayna, Monako ve Türkiye ise AB dışı ülkeler olarak yer alıyor. Her iki AB üyesi ülkeden yetkili makamlar; Romanya Su ve Orman Bakanlığı, Bulgaristan Karadeniz Havzası Müdürlüğü, Oseanoloji Enstitüsü – Bulgaristan Bilimler Akademisi – IO-BAS, Ulusal Deniz Araştırma ve Geliştirme Enstitüsü “Grigore Antipa” - NIMRD, MSFD’nin bilimsel uygulamasından sorumlu partner.
Green Balkans STK (Bulgaristan) ve Mare Nostrum STK (Romanya), yunus izleme çalışmaları sırasında bu kurumları destekliyor. Proje uygulamalarına katılan ve AB üyesi olmayan ülkelerden ortaklar ise; Ukrayna Deniz Ekolojisi Bilim Merkezi (UkrSECS), Türk Deniz Araştırmaları Vakfı (TÜDAV), Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) ve Mücavir Atlantik Deniz Bölgesi, Akdeniz ve Karadeniz’deki Setaselerin (Balina ve Yunuslar) Korunmasına Dair Anlaşma – ACCOBAMS.
“GES’e ulaşmak için setase (D1) ve gürültü (D11) izleme sistemi kurarak MSFD’nin uygulanmasını destekleme projesi – CeNoBS”, Avrupa Birliği Genel Çevre Hibe yardımı ile Avrupa Birliği tarafından ortaklaşa finanse ediliyor. Projenin değerinin 548 bin 285 avro olduğunu öğrenildi.
ÖNE ÇIKAN FAALİYETLERDEN BAZILARI
GÜRÜLTÜ İZLEME: Gürültü izleme kapsamında yapılacak pilot çalışmalar, diğer deniz alanlarında uygulanan metodolojileri test etmeyi ve Karadeniz’ deki gürültü izleme çalışmaları için öneri ve teklifleri tanımlamayı sağlayacak.
HEDEF DIŞI AVCILIĞIN (TESADÜFİ AĞA YAKALANMA) İZLENMESİ: Yunusların hedef dışı avlanmalarının izlenmesine yönelik pilot çalışmalar yapılacak. Limanlarda düzenlenecek anketler ve teknelerdeki gözlemciler aracılığıyla toplanacak olan veriler, hedef dışı avcılık oranlarının bağımsız hesaplanmasında kullanılacak. Aynı zamanda verilerin yasadışı, kayıtdışı ve kuraldışı (YKK) balıkçılıkla ilişkisi incelenecek.
HAVA SÖRVEYLERİ: Karadeniz yunusları havadan uçakla gözlenecek. Hava sörveyleri, Karadeniz’de Romanya, Bulgaristan, Türkiye ve Ukrayna’nın hem karasularında hem de münhasır ekonomik bölgelerinde yapılacak.
