Geçen yıl Kredi Garanti Fonu (KGF) desteğiyle piyasada nakit akışı düzene girmişti. Şimdi ise KGF etkisinin sona erdiğini savunan iş dünyası temsilcileri hemen her sektörde vadelerin uzadığını ifade ediyorlar. Nakit parası olanın dövizdeki yükseliş nedeniyle borcunu ödemek yerine dövizde tuttuğu belirtilirken, bunun zincirleme etki yarattığı kaydediliyor. İş dünyasının şimdi tek umudu seçim ekonomisi. Milletvekili adaylarının belirlenmesinin ardından esnafın da canlanacağı vurgulanırken, ramazan ve bayram alışverişlerinin de doping yaratması bekleniyor. Sanayiciler ise KGF’nin dönüşler oldukça piyasayı hareketlendirmek için harekete geçmesini bekliyor.
24 Haziran’da gerçekleşecek seçimler öncesi özellikle esnafları ve KOBİ’leri canlandırmak için yeni paketlerin sunulması da muhtemel.
Dövizdeki dalgalanma nedeniyle nakdi olanların parasını dövizde değerlendirdiğine işaret eden bir sanayici bunun açıklanan enflasyon gibi veriler ışığında piyasada oluşan tedirginlikten kaynaklandığını söyledi.
Esnaf kanadını değerlendiren Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Konfederasyonu (TESK) Başkanı Bendevi Palandöken ise esnafların para döndürmesi için krediye mecbur olduklarını dile getirdi. Buna karşın birtakım nedenlerle finansmana erişemediklerini anlatan Palandöken, “20 yıl önce esnafın sadece 1 çekinde sıkıntı çıkmış dahi olsa bugün krediye ulaşamıyor” dedi.
Gerek sanayici gerekse esnaflar bugün için piyasanın günü gelen borçları öteleyerek ve vadeleri uzatarak döndüğünü söylüyorlar.
KGF’nin etkisi geçti
Hammadde alımlarının dolar bazlı olduğunu hatırlatan bir iş dünyası temsilcisi iç piyasaya çalışanların büyük bir sıkıntıyla karşı karşıya olduklarını ifade etti. İhracatçı firmaların nispeten daha şanslı olduğunu belirten temsilci, şimdi onların da dolar/ euro paritesi nedeniyle sorun yaşayabileceğini söyledi. İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) PMI verilerine bakıldığında son dönemde ilk kez baz puan olan 50’nin altında olduğunu anlatan temsilci, bunun gelecek dönemde de sıkıntının devam edebileceğinin işareti olduğunu vurguladı.
Piyasada iş yapan firmaların nazı geçtiklerini ödeme günü geldiğinde oyaladığını ifade eden iş dünyası temsilcisi, “Bugün iş yapan şirketler, işlerini döndürebilmek için terliyorlar. Hazırda tuttuğu nakdi olmayan firmalar bugün zor durumdalar. Bu firmalar bankalara muhtaç. Nefes kredilerinde limitlerin kısa sürede dolduğu göz önüne alındığında bu net olarak ortaya çıkıyor” diye konuştu.
KGF destekleriyle yaşanan rahatlamanın bittiğine işaret eden temsilci, o destekler olmasaydı bugünkü sıkıntıların daha da erken ortaya çıkacağını belirtti. Temsilci, KGF’de dönüşler oldukça yeni kredilere destek verilmesi gerektiğine dikkat çekti.
Ramazan ve bayram da pozitif etki yapacak
Bendevi Palandöken gelecek dönemden umutlu. İşleri rahatlatacak 3 unsurun ramazan ayı, bayram ve seçimler olacağını anlatan Palandöken, bugün piyasada olmayan paranın yapılacak harcamaların artmasıyla ortaya çıkacağını savundu. İnsanların ramazan ayı nedeniyle daha fazla alışveriş yapacağını söyleyen Palandöken, “Ardından bayram alışverişleri de esnafı rahatlatacak. Asıl önemli olan ise seçim atmosferi. Her partinin 600 milletvekili adayı olacak. Bu adayların hepsi bayrak, flama yaptıracak, konaklayacak, gezecek. Bunları göz önüne aldığımızda mevcut sıkışıklık yakında aşılır. Seçim ekonomisi piyasaya can verecek” ifadelerini kullandı.
Esnaflarda nakit paranın olmadığını söyleyen Palandöken, bu nedenle elindeki parayı dövizde değerlendirenin çok sınırlı olduğunu dile getirdi. Esnafın bankalara muhtaç olduğunu vurgulayan Palandöken, buna rağmen krediye ulaşmak konusunda birçok sıkıntı yaşadıklarına dikkat çekti.
Mobilyada sıkıntı KDV indirimiyle aşılır
Asansör imalatçısından elektronikçiye, tekstilciden beyaz eşyacıya hemen her sektörden gelen ortak eleştiri tahsilat sürelerinin gittikçe uzaması. Burada tek istisna ise mobilya sektörü. Sektörün hammaddesi olan sunta ve MDF üreticilerinin 180 gün olan vadeleri 120 güne çekmeye çalıştıklarını dile getiren Akdeniz Ağaç Mamulleri ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği (AKAMİB) Başkanı Refik Onur Kılıçer, son tüketiciye satışların ise 1 yıla kadar uzayan vadelerle yapıldığını belirtti. Mobilya üreticilerinin ciroda ilk çeyrekte geçen yılın gerisinde kaldığını anlatan Kılıçer, sektördeki sıkıntının ihracatla ve KDV indirimiyle aşılabileceğini vurguladı.
