Türkiye'de organize zincir tanımı içinde yer alan toplam market sayısının 2024 sonunda yüzde 53 artışla 44.000'e ulaşması bekleniyor. Söz konusu büyümenin lokomotifi konumundaki indirim marketlerin sektördeki payının yüzde 80'e çıkacağı tahmin edilirken; mevcut yerel zincirlerin yarıya yakınının ise satılma veya kapatma nedeniyle sektörden çıkacağı öngörülüyor.
Sektörel araştırma şirketi Ortakalan tarafından hazırlanan "Sektörel Değişim Raporu" ve "Ulusal ve Discount Zincirler Raporu"na göre; 2010-2017 yılları arasında, şube sayısı en az 5 ve üzerinde olan market zincirlerinin toplam mağaza sayısı yüzde 178 artış kaydetti.
Söz konusu dönemde, discount zincirlerin toplam market sayısı yüzde 285, yerel zincirlerin toplam market sayısı yüzde 77, mağazaları en az üç ve daha fazla coğrafi bölgeye yayılmış olan ulusal hiper ve süper market zincirlerinin toplam market sayısı ise yüzde 73 artış gösterdi.
Ulusal zincirlerin payı yüzde 11'e kadar düştü
Rapora göre, 1 Ocak 2018 itibarıyla gıda perakendesinde toplam market sayısı 28.544 seviyesinde bulunurken, bu sayı 2010 sonunda 10,254 adetti. Son yedi yılda indirim marketlerin sektördeki payı yüzde 60'tan yüzde 75'e çıkarken; indirim marketlerin atağı karşısında yerel zincirlerin payı ise yüzde 22'den yüzde 14'e geriledi. Ulusal zincirlerin son yedi yıl içinde toplam market sayısındaki payı ise yüzde 18'den yüzde 11'e düştü.
Son yedi yıl içinde önemli bir büyüme gösteren ve pazar payını artıran indirim marketlerinin gelişiminde A101, BİM ve ŞOK başı çekti.
Rapora göre, önümüzdeki dönemde gıda perakendesinin indirim-süper market konseptlerinde gelişmesi beklenirken; 2024 sonunda indirim marketlerin payının mevcut yüzde 75'ten yüzde
80'e çıkması öngörülüyor. Ancak, indirim marketlerin büyüme hızında 2020 sonrasında yavaşlama bekleniyor.
Mevcut yerel zincirlerin yarıya yakını sektörden çıkacak
Organize gıda perakendesinde 2024 sonu itibarıyla marketlerin yüzde 80'ini indirim marketlerin oluşturacağını belirten Ortakalan Genel Yayın Yönetmeni Emre Durdu, "Marketlerin yüzde 80'i discount, yüzde 10'u ulusal, yüzde 10'u lokal zincir olacak. Toplam 187 yerel zincirin ise yaklaşık 80 tanesi satılma veya kapatmayla sektörden çıkacak" dedi.
Buna karşın, bugün toplam market sayısı 5'in altında olan yerel perakendecilerden yaklaşık 50 tanesinin 5 şubenin üzerine çıkarak zincir tanımına dahil olacağını ifade eden Durdu, yaşanacak kapanmalara rağmen 2025'e gelindiğinde sektöre yaklaşık 160 yerel zincir olmasının öngörüldüğünü belirtti.
Rapora göre, 2010-2017 yılları arasında 82 yerel zincir satış veya kapatma gibi nedenlerle sektörden çıktı. Rapora göre, önümüzdeki dönemde hipermarket açılışları büyük oranda yeni AVM'lerle sınırlı kalacak; minimum seviyede ve genel içinde çok az oranda hiper açılışı olacak. Gıda perakendesi kesinlikle yakınlık stratejisi ve indirim-süper market konseptlerinde gelişecek.
Süpermarket ve discount konsepti birbirine çok yaklaşacak. İndirim marketleri sıcak unlu mamul servisi ve açık sebze meyve uygulamalarını yaygınlaştıracak.
Rapora göre, evdışı tüketim ve Horeca (Hotel/Restaurant/Cafe) pazarının büyümeye devam etmesiyle gross ve toptancı market sayısında da artış bekleniyor.
