Alışveriş merkezi (AVM) ile kiracılar arasında kur gerginliği sürüyor. İki hafta önce İstanbul'da bazı alışveriş merkezlerinde kiracı olan Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) üyeleri seslerini duyurmak için eylem yapmışlardı.
2 saat kepenklerini geç açan BMD üyelerinin eylemine diğer mağaza ve dükkanlar da destek vermişti. Alışveriş Merkezi Yatırımcıları Derneği’nin de (AYD) eylem yapan markalara bazı yaptırımların söz konusu olacağını açıklaması basına yansımıştı. Bu yaptırımlardan ilki geçen hafta uygulamaya konuldu. Forum İstanbul’da kiracı olan bir firma sahibi, eylemi desteklediği için AVM yönetimince yaptırımlara maruz kaldığını iddia etti. Ayın son gününde kesilmesi gereken kira faturasının ay ortasında kesildiğini ifade eden işletme sahibi, mal kabullerinde de eskiden esnek davranılan kuralların katılaştırılarak kendilerine zorluklar çıkarıldığını söyledi.
Her işletmede 15-20 istihdam var
Alışverişlerin TL ile yapıldığı bir ortamda ani ve spekülatif kur artışlarından korunmak için kira sözleşmelerinin TL ile yapılması gerektiğini ifade eden işletme sahibi şöyle konuştu; “30 Eylül’de kesilmesi gereken kira faturam 7.60 euro/TL’den 15 Eylül’de kesildi. Kiracıların olmadığı bir AVM’nin hayalet kentten farkı olmaz. Asıl istihdama katkıyı AVM’ler değil kiracılar vermekte. Bir işletmede ortalama 15-20 kişi çalışmakta. Hepsi de kayıt altında SGK’lı.”
Üretici de tüketici de zarar görüyor
Forum İstanbul’da giyim mağazası bulunan bir firma sahibi de, kur kaynaklı kira artışlarının artık dayanılamaz hale geldiğini söyledi. Çeşitli AVM’lerde 25 işletmesi olan firma sahibi şöyle devam etti; “7 yılda ciromuz ortalama %80 arttı. Kira ve giderlerimizdeki artış ise %400. Tüketici de bundan zarar görüyor. Bizim giderimiz artınca bunu fiyatlara yansıtmak zorunda kalıyoruz. Yüksek fiyat nedeniyle tüketim olmayınca ana üretici de zarar görüyor. Kendini geliştiremiyor. Uluslararası markalarla rekabet etmekte zorlanıyor. Uluslararası markaları çekmek isteyen AVM’ler yerli markaları desteklemeli.”
Alternatif rota ORA
Forum İstanbul’da faaliyette bulunan kiracıların gündeminde ORA var. AVM yönetimi ile kirada bir anlaşma zemini oluşmaması durumunda bazı işletmeler açıldıktan bir yıl sonra mali sıkıntıya giren ve iflas eden Bayrampaşa’daki ORA’ya taşınmayı planlıyor. 20'ye yakın firma ORA alışveriş merkezi ile ilgili bir rapor hazırladıklarını ve bunu en yakın zamanda hükümete sunacaklarını kaydettiler.
Kaynak: Veysel AĞDAR / DÜNYA
