Orta Vadeli Program'da (OVP) yer alan, "Vergilemede teknolojik imkanlardan daha fazla faydalanılacak, vergi kayıp ve kaçağını önlemek amacıyla yeni bir risk analiz merkezi kurulacak" ifadeleri, vergi kaybını azaltmak için atılabilecek yeni adımları gündeme getirdi. Yazılımcılar vergiye konu olacak tüm ticari işlemlerin elektronik bir omurgada bulunması fikrini memnuniyetle karşıladı.
Türk yazılım firmaları, devletlerin vergi konusunda vazgeçilmezi konumuna gelen başarılı uygulamaları ve Türkiye'de bu alanda atılabilecek adımları anlattı.
Uyumsoft Genel Müdürü Hüseyin Şahin, yazılım sistemleriyle veri kayıplarını minimize etmenin mümkün olduğunu belirterek, "Ülkemizde, yüz binlerce şirket bulunuyor. Bu şirketlerin işlemlerinin, yazılımlar yoluyla kayıt altına alınarak, Maliye Bakanlığı tarafından takip edilmesinin önü açıldı. Şuan 62 bin civarında kurum faturalarını, elektronik (e-fatura) olarak düzenliyor. Önümüzdeki dönemde bu sayı, 100 bin, 250 bin, 500 bin rakamlarına ulaşacaktır." değerlendirmesini yaptı.
Elektronik ortamda fatura ve irsaliyelerin düzenlenmesiyle, kayıt dışı satışların kendiliğinden sona erdiğini aktaran Şahin, şunları söyledi:
"Aynı zamanda, kamunun bankalarla olan entegrasyonlarıyla, kayıt dışı tüm ticari işler izlenerek, firmaların alış-satış cirolarıyla da eşlenerek, firmalar bu anlamda takip edilebiliyor. Buradaki en temel konu, Gelir İdaresi Başkanlığı’nın (GİB) elektronik faturada (e-fatura) hayata geçirdiği uygulamanın, bütün ticari hayata uygulanmasıdır. Yani, tüm ticaret hayatını düzenleyecek 'elektronik ticari belge omurgası' oluşturulabilir.
Şirketlerin, birbirlerine geçtikleri, tüm siparişleri ve tüm ticari hareketleri, bu 'elektronik ticari belge omurgası' üzerinden olabilir. Şöyle diyelim, bir üreticinin fason tedarikçisine göndereceği satın alma siparişinden, bir üretim fişine kadar, firmaların birbiriyle olabilecek tüm ilişkilerinin tutulacağı, her işlem tipinin kayıt altına alınabileceği bu omurga sayesinde, doğal olarak kayıt dışılık azalırken, ülkenin vergi gelirleri ciddi oranda artacaktır. Günümüzde, tüm ticari belgelerin, tek elden elektronik ortamda takip edildiği bir kurum yok."
Her bakanlığın kendisine ait ticari belgelerini, kendi elektronik ortamında takip ettiğini anlatan Şahin, Maliye Bakanlığı fatura, irsaliye gibi vergisel süreçlerini takip ederken, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı gümrük ile ilgili belgelerini takip ettiğini hatırlattı.
Şahin, "Tüm bakanlıklara hizmet edebilecek, bütün ticari belgelerin tamamının bir arada olabileceği bir elektronik ticari belge omurgasının hayata geçecek olması, ticaret hayatının gerçek zamanlı verilerle yönetilmesini sağlarken, aynı zamanda gayri resmi işlemlerin önünü de kapatarak, vergi artışı sağlayacaktır." değerlendirmesinde bulundu.
"Denetimin mümkün olduğu bir gelir-gider yönetimi vergi kaybı ve kaçağını da engelleyecektir"
Siber Yazılım Üst Yöneticisi (CEO) Kenan Çelik OVP’de bahsedilen vergi kaybını azaltma noktasında en önemli çalışmaların başında doğru beyan yapma alışkanlığı kazandırmak geldiğini belirterek, şunları kaydetti:
“Vergi kaybını azaltmak ve vergi kaçağını engellemenin tek yolu vergiyi oluşturan her türlü işlemin elektronik ortamda yapılmasıdır. Elektronik ortamda oluşturulan gelir ve gider kayıtları sürekli dinamik olmak zorundadır. Kuralları önceden belirlenmiş, kontrole ve sonradan denetime açık bir yapı olmalıdır. Gelir idareleri tarafından belirlenen esas ve mevzuata uygun elektronik ortamların oluşturulması ile verimli sonuçlar alınacaktır. Yapılan her türlü harcamanın ya da elde edilen her türlü gelirin elektronik ortamda yapılması, sistemsel kontrol ve sonradan denetimin mümkün olduğu bir gelir-gider yönetimi vergi kaybını ve kaçağını da engelleyecektir.”
"Program geliştiricileri kaybı önleyici önlemler almalı"
Verginin devletin kasasında kalması takibi için kazancı oluşturan her türlü işlemin yazılımsal anlamda elektronik ortamda yapılıyor olması gerektiğini yineleyen Çelik, Türkiye’nin bu tür işlemlerin yapılması aşamasında son dönemlerde önemli adımlar attığını söyledi.
Ancak bu tür uygulamaların sistemsel olması noktasında henüz gereken noktaya gelinmediğini ifade eden Çelik, "Bir kişi ya da kurumun elde ettiği gelirin ülkemiz vergi uygulamalarında devlete sağladığı vergisel katkı yüzde 30-35 aralığındadır. Gelir ve giderlere ilişkin uygulamaların sistemsel olarak yapılması ve başarılı sonuçlar alıyor olması, elde edilen her 1 TL kazançta devlete bu kazancın yüzde 30-35’i oranında katkı sağlıyor olması anlamına gelir. Tabii ki bu oran yazılımsal anlamda herhangi bir kaybın olmamasına ve yazılım tabanının net olarak mevzuatla bağdaştırılmasına bağlıdır." değerlendirmesinde bulundu.
Çelik, bu aşamada yazılım programı geliştiricileri de mevzuat, yönetmelik ve kurallara ilişkin gelişimleri dikkatli takip etmek durumunda olduğunu belirterek, "Program geliştiricileri gelişmeleri doğru yorumlamak ve kaybı önleyici önlemler alarak yazılım programlarını geliştirmek amacında olmalı. Bu yönde çalışmalar ve yatırımlar yapmalıdır." diye devam etti.
