Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev’in birlikte açtığı rafineri dostluğun ve kardeşliğin de simgesi olarak nitelendiriliyor. 6.3 milyar dolara mal olan rafineri Avrupa, Ortadoğu ve Kuzey Afrika bölgesinin en büyük petrol operasyonlarından biri. olmasıyla dikkat çekiyor.
Türkiye’ye tek kalemde yapılan en büyük özel sektör yatırımı olan ‘Star Rafinerisi’ hizmete alındı. Yapımı yaklaşık 7 yıl süren ve 6.3 milyar dolara mal olan yatırım, Avrupa, Ortadoğu ve Kuzey Afrika bölgesinde son yıllarda gerçekleştirilen en büyük petrol operasyonları arasında yer alıyor. Türkiye’deki ilk “Stratejik Yatırım Teşvik Belgesi”ne sahip proje olma özelliği taşıyan rafinerinin Türkiye’nin cari açığını tek başına yıllık en az 1.5 milyar dolar azaltacağı öngörülüyor.
Yıllık 10 milyon ton ham petrol işleme kapasiteli tesisin 4.8 milyon tonluk dizel üretim kabiliyetiyle dizelde ithalat oranını yüzde 40’ların altına düşürmesi bekleniyor. İnşaatında günlük ortalama 10 bin işçinin çalıştığı tesiste açılışın ardından bin 100 kişi istihdam edilecek.
Azerbaycan devlet petrol şirketi Socar’ın iştiraki Socar Türkiye tarafından yapılan Star Rafinerisi’nin açılışını dün Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev birlikte gerçekleştirdi. Açılış töreninde konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, öncelikle 18 Ekim Azerbaycan’ın bağımsızlık günün tebrik ederken rafinerinin açılışıyla Türkiye Azerbaycan arasında dünyaya örnek olan ilişkinin bir adım öteye taşındığını kaydetti.
Erdoğan, Azerbaycan ile ilişkileri sadece hamaset ve siyaset boyutunda bırakmayıp güçlü bir ekonomik çerçeveye oturttuklarını vurgulayarak şöyle konuştu: “İki ülke arasındaki enerji dayanışmasını güçlendirmek için uzun süredir yaptığımız çalışmaların en önemli ve somut örneğidir. Star Rafinerisi’yle birlikte Azerbaycan ile kardeşlik ilişkilerimizin stratejik boyutunu daha da güçlendiriyoruz.
Türkiye, Azerbaycan öncülüğünde hayata geçen her proje ülkelerimizin bölgesel güç olma hedefine katkı yapacaktır. Dünyanın ticaret savaşları ve krizlerle sarsıldığı dönemde açtığımız projeler, ülkelerimizi tek tek kendi gayelerine ve ortak hedeflerine yaklaştırıyor.”
DOSTLUKLA GERÇEKLEŞTİ
Star Rafinerisi’nin 6.3 milyar dolarlık bir yatırım olduğunu ancak bunun dışında kruvaziyer limanı, ilk açılışıyla adımını attığımız petrokimya tesislerinin de alındığı zaman yaklaşık 10 milyar dolarlık bir yatırım söz konusu olduğuna dikkat çeken Erdoğan, “2008 yılından beri enerji alanında ülkemizde önemli yatırımlara imza atan Azerbaycan devlet şirketi Socar ülkemize Star Rafinerisi’ni kazandırdı.
Son 30 yıldır gerçekleştirilen en büyük reel sektör yatırımı olarak Star Rafinerisi, Avrupa, Ortadoğu ve Kuzey Afrika’daki en büyük petrol tesislerinden biri olarak faaliyet gösterecek. İlk stratejik teşvik belgesi alan yatırım olma özelliğine sahip. Böyle yatırım olunca bizim üzerimize düşen görev var.
Bizim üzerimize düşen görev de şu sadece Bakanlık’ta işlemler ve teşviklerden istifade etmiş olacak” dedi. Rafinerinin ayrıca en büyük yerlileşme adımı olduğunu söyleyen Erdoğan her yıl 1.5 milyar dolar civarında tasarruf edilmesinin ve petrol ürünlerinde dışa bağımlılığın azaltılmasının hedeflendiğini vurguladı.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev de yaptığı konuşmada, böylesi dev projenin hayata geçmesinin esas sebebinin Türkiye ve Azerbaycan dostluğu ile kardeşliği olduğuna dikkat çekerek “Türkiye Azerbaycan işbirliği en yüksek seviyededir. Nesiller boyu birlikte yaşamışız, proje de bizi birbirimize ayrılmaz olduğumuzu gösteriyor. Türkiye dünya çapında söz sahibidir. Bu bizi çok sevindiriyor. Türkiye’nin gücü bizim gücümüzdür” dedi.
DIŞA BAĞIMLILIĞI AZALTACAK
HAZİNE ve Maliye Bakanı Berat Albayrak açılışta, “Bu tesise çok büyük önem veriyorduk. Bu büyük proje sağlayacağı istihdamdan değil dışa bağlılığı azaltmasına yönelik katkıdan dolayı önemli. Bu proje dünyanın içinden geçtiği belirsizliği de aslında en güzel çözüm formülünü sunuyor. Son dönemde ekonomide yaşadığımız spekülatif dalgalanmaları geride bıraktık.
Biz bu fotoğrafı kardeşliği, bu birlik ve beraberliği Türkiye ve Azerbaycan olarak hep birlikte koruyacağız. Ortaya koyduğumuz hedeflere kararlılıkla yürümeye devam edeceğiz. Ve korumakla kalmayıp, en güçlü ve güzel bir şekilde yarınlara taşıyacağız” dedi.
ENERJİ TEMİNİNE KATKI
TBMM Başkanı Binali Yıldırım, rafineride 3 bin mühendis ve 19 bin 500 ustanın çalıştığını vurguladı. Yıldırım, “Türkiye ve Azerbaycan ilişkilerini ebediyete taşıyacak bu projelerimizle iftihar ediyoruz. Buna benzer büyük ve stratejik olan bu projeler Azerbaycan Türkiye kardeşliğini pekiştirmiyor. Aynı zamanda Kafkasların, Orta Asya’nın ve Avrupa’nın enerji teminine katkı sağlıyor” dedi.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, rafinerinin Türkiye’nin işlenmiş petrol ihtiyacının dörtte birini karşılayacağını belirterek, “Bu da cari açığımızın yıllık 1.5 milyar dolar azalmasına katkı sağlayacak. Star Rafineri devreye girdikten sonra toplam rafinaj kapasitemiz yüzde 33 artarak yıllık yaklaşık 40 milyon tona ulaşacak. Bu da kendi öz yeterliliğimiz anlamında oldukça önemli” diye konuştu.
KİMLER KATILDI?
Star Rafinerisi içerisinde özel olarak hazırlanan açılış töreninde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in yanı sıra TBMM Başkanı Binali Yıldırım, Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Mehmet Cahit Turhan, Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, İzmir Valisi Erol Ayyıldız, SOCAR Başkanı Rövnag Abdullayev, SOCAR Türkiye ve Petkim Yönetim Kurulu Başkanı Vagif Aliyev de katıldı. Demirören Şirketler Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Yıldırım Demirören’in de katıldığı açılışta iş dünyasından birçok isim de yer aldı.
