Kısa süre öncesine kadar her hafta bir ya da birkaç işçi Tuzla tersanelerinde iş kazası sonucu hayatını kaybediyordu. İşçilerin korkulu rüyası haline dönen tersanelerde, 15 yılda 139 işçi hayatını kaybetti. Tersanelerden gelen ölüm haberleri 2008 yılında 29 işçi ölümü ile zirve yapmıştı. 2008 yılından sonra hem işverenler hem de sendikalar daha güvenlikli çalışma ortamları için adım attı.
‘İnsani çalışma saatleri’
Eski ve işe yaramayan güvenlik önlemleri bir kenara bırakılıp dünyanın son model gemilerinin üretildiği tersanelerde kullanılan işçi ekipmanları alındı. Artık işçilere iş güvenliği eğitimleri veriliyor, yemek ve çay molaları var. Günde 7.5 saat çalışılıyor. Tersanelerde neredeyse 10 işçiye 1 iş güvenliği uzmanı düşüyor. Her altı ayda bir tüm tesislerin iş güvenliği uzmanları tarafından denetlendiğini ifade eden Türkiye Gemi İnşa Sanayicileri Birliği (GİSBİR) Başkanı Murat Kıran, yapılan iyileştirmeleri şu sözlerle anlattı:
‘Her kazadan bir ders aldık’
“Tersanelerde çalışan işçinin yediği yemeğin kalorisinden duş yaptığı yere kadar denetimden geçiyor. Dünyada iş güvenliği konusunda en modern ekipmanları kullanıyoruz. Savunma alanında yerli üretime katkıda bulunmaya başladık. Bu girişimlerden sonra tersanelerde gerçekleşen en ufak olay çarpıtılmaya başlandı. Ancak herkes alınan önlemleri buraya gelip görebilir. ISO sertifikalarını almakla yetinmiyoruz. Biz her kazadan bir ders çıkarttık. Ne yaparsak bir daha bu kazayı bir daha yaşamayız diye çalıştık. Tüm tersanelerle bunları paylaştık.”
‘Kavga ede ede baret taktırdık!’
GİSBİR Başkanı Murat Kıran, işçilerde iş güvenliği bilinci oluşturulmaya başladıklarını söylüyor: “2008 yılında işçilerle baret takması için kavga ettik. Takmayanlara maddi cezalar uyguladık. Şimdi işçiler uyarıya ihtiyaç duymadan o bilinçle hareket ediyor.”
‘Hedefimiz sıfır ölüm’
“Artık kimse işe girdiği gün alanda çalışmaya başlayamıyor. Bizim hedefimiz sıfır kaza sıfır ölüm. Daha fazla önlem almalıyız.Tersaneye adım atmadan yeni gelen işçilere minimum 8 saat uzmanlar tarafından eğitim veriliyor. Eğitim içerisinde çalışacağı bölgede nasıl hareket etmesi öğretiliyor. Bunun yanında iş hakkında yeterlilik belgelerini dışarıdaki kuruluşlardan almak zorundalar. En son iş güvenliği konusunda bir sınav yapılıyor. Bu sınavdan başarılı olamayan tersanelerde çalışamaz.”
İşte hayati önlemler
- Korkuluk ve ağlar: Yüksekte çalışan işçilerin olduğu bölüme ağlar gerildi. Yüksek alanların etrafı korkuluklar ile çevrildi.
- Gaz ölçümleri: Mesai başlamadan önce gaz ölçümleri yapılmaya başlandı. Kapalı alanlara sürekli ölçüm yapan gaz cihazları takıldı.
- Kapalı elektrik tesisatı: Açık elektrik tesisatı kaldırıldı. Çalışma ortamındaki tüm tesisat kapalı hale getirildi. Kaçak elektrik akımını anında kesen cihazlar alındı.
- Kaliteli malzemeler: Yanmaz malzeme kullanımı arttırıldı.
- Çelik uçlu ayakkabı: İşçilerin tümüne verilen ekipmanların kullanımı zorunlu hale getirildi. Bunlar; baret, yelek, çelik uçlu ayakkabı ve emniyet kemeri.
- Kapalı sepetler: Boyama ve kaynak işçilerini taşıyan açık sepetler yerine kapalı ve düşmeyi önleyenleri getirildi.
